Napisane przez: Ekspert ds. opon ciągnikowych | 04 stycznia 2021
Balastowanie jest stosowane w celu poprawy stabilności i trakcji ciągnika, gdy ciągnięte narzędzie jest ciężkie lub wymaga dużej siły uciągu.
Najbardziej powszechną metodą balastowania jest montowanie przednich obciążników, co pozwala na równomierne obciążenie wszystkich kół i zwiększenie zdolności trakcyjnych ciągnika poprzez ograniczenie poślizgu.
Bardzo proste i najtańsze rozwiązanie, które pozwala na zwiększenie masy ciągnika w przypadku pracy z ciężkimi narzędziami, to balastowanie opon wodą. W tym artykule wyjaśnimy Ci, jak prawidłowo obciążać opony wodą, a także jakie są zalety i wady tej techniki. Dobra znajomość zagadnienia pomoże Ci podjąć właściwą decyzję co do sposobu balastowania.
Przed przystąpieniem do balastowania wodą należy wziąć pod uwagę szereg parametrów. W zależności od posiadanego sprzętu i rodzaju ogumienia, całkowitej masy narzędzi lub ciągnika oraz sposobu ich użytkowania, możliwych jest kilka rozwiązań.
Wiele z opon dostępnych na rynku, z dętkami lub bez, nadaje się do balastowania wodą. Przede wszystkim należy sprawdzić, czy opony są wyposażone w specjalny zawór wodno-powietrzny. Jeśli tak, to znaczy, że można je balastować wodą.
Z reguły ciągniki nowej generacji są fabrycznie wyposażane w zawory wodno-powietrzne.
Dlaczego czasami trzeba dociążyć ciągnik? Powodów może być kilka, ale najczęściej balastujemy opony dlatego, że ciągnik jest zbyt lekki w porównaniu do wagi zawieszanych lub zaczepianych narzędzi bądź okazuje się zbyt lekki przy danym zastosowaniu., np. podczas orki, która wymaga dużej siły uciągu.
Podstawowym parametrem, który należy wziąć pod uwagę, aby określić, czy ciągnik jest zbyt lekki czy nie, jest stosunek masy do mocy: musi on wynosić co najmniej 49 kg na 1 KM.
Jeśli masa ciągnika jest niewystarczająca, musimy liczyć się z ryzykiem poślizgu. Obciążenie wodą wszystkich kół ciągnika jest najprostszym i najtańszym rozwiązaniem, które pozwala na zrównoważenie mas i obniżenie środka ciężkości całego zaczepu.
Balastowanie opon wodą jest także użyteczne w przypadku, kiedy trzeba po prostu wyrównać obciążenie w stosunku do masy narzędzia. W takim razie, jeśli na tylnej osi jest duże obciążenie, napełnia się tylko przednie koła lub odwrotnie, napełnia się tylko tylnie koła podczas pracy np. z ładowaczem czołowym.
Taki rodzaj balastu może być zastosowany do trwałego wyważenia zaczepu, jeśli zawsze używa się tych samych narzędzi w podobnych warunkach. Z reguły rozkład masy powinien być następujący: 60% na oś tylną i 40% na oś przednią.
Niezależnie od tego, czy używasz radialnych czy diagonalnych opon rolniczych, przed balastowaniem ich wodą warto rozważyć następujące kwestie:
Podobnie jak balast metalowy, balast wodny ma wiele zalet. Należy jednak uważać, aby ciecz nie przekroczyła 75% objętości opony, ponieważ pozwala to swobodnie ustawić ciśnienie opony dzięki pozostałemu w niej powietrzu (25% objętości).
Prawidłowo wykonane balastowanie pozwala w pełni wykorzystać możliwości maszyn rolniczych, opon i narzędzi, zapewniając optymalną trakcję i redukując poślizg.
Balastowanie wodą wymaga jedynie kilku zaworów i węży, płynu przeciwmrozowego i dużej ilości wody, dlatego też jest to najbardziej ekonomiczna metoda w porównaniu z innymi rozwiązaniami, takimi jak balastowanie felg lub stosowanie metalowych obciążników.
Opony rolnicze można wybalastować przy nieznacznym wkładzie finansowym, dodając od kilkuset do ponad tysiąca litrów dodatkowego ciężaru do przednich lub tylnych kół, w zależności od posiadanego modelu opon.
| ROZMIAR OPONY |
ROZMIAR FELGI |
ILOŚĆ WODY POTRZEBNA DO WYPEŁNIENIA 75% OBJĘTOŚCI OPONY |
| 480/70 R28 | W15L | 250 litrów |
| 540/65 R28 | DW16L | 300 litrów |
| 600/65 R28 | DW18L | 380 litrów |
| 650/65 R38 | DW23B | 630 litrów |
| 710/70 R42 | DW25B | 800 litrów |
| 750/75 R46 | DW25B | 1100 litrów |
| 900/65 R46 | DW30B | 1400 litrów |
Dzięki balastowaniu wodą bardzo łatwo jest obliczyć ciężaru ładunku, który może być przewożony przez Twój ciągnik. Wystarczy pamiętać, że musi on być dostosowany do nośności opon i równomiernie rozłożony na przód i tył maszyny. Ryzyko przeciążenia lub pęknięcia opon jest wyeliminowane, jeśli objętość wody zachowuje dobre proporcje i nie przekracza zalecanych ilości.
Poślizg jest niepożądanym zjawiskiem, które może mieć różne przyczyny (stopień zużycia opon, mokre podłoże itp.). Poślizg pojawia się także wtedy, gdy przód ciągnika jest zbyt słabo obciążony w porównaniu do tyłu zaczepu, zwłaszcza gdy maszyna ciągnie ciężkie narzędzia rolnicze.
Kumulacja obciążenia na osi tylnej powoduje uniesienie osi przedniej, co zmniejsza jej przyczepność i przyczynia się do ślizgania się kół. Balastowanie wodą przodu maszyny jest skutecznym rozwiązaniem ograniczającym poślizg przednich kół i tym samym zapobiegającym przedwczesnemu zużywaniu się opon.
Im bardziej płaskie ustawienie ciągnika na podłożu, tym lepsza trakcja. Natomiast gdy tylna oś zagłębia się w podłoże z powodu ciężaru narzędzia lub działania siły ciągnącej, siła trakcyjna przodu ciągnika może się zmniejszyć.
Dobrym sposobem na rozwiązanie tego problemu jest balastowanie wodą przedniej osi, oczywiście jeśli narzędzie zamontowane z tyłu ciągnika ma odpowiednie do jego wielkości i mocy proporcje.
Gdy ciągnik jest prawidłowo wyważony, każda z jego czterech opon wywiera jednakową siłę trakcji na podłoże. Dzięki temu, że wszystkie opony równomiernie przenoszą moc silnika na podłoże, poprawisz siłę trakcyjną pojazdu i pokonasz większą odległość przy mniejszym zużyciu energii, oszczędzając do tego czas.
Chociaż balastowanie wodą jest znacznie tańsze niż balastowanie metalem, ma ono jednak pewne wady.
Po pierwsze, balastowania wodą nie da się wykonać w sytuacjach, kiedy mamy mało czasu na montaż dodatkowej masy, nie sprawdza się też ono podczas szybkiej jazdy po drogach.
Nie zawsze jest to rozwiązanie wygodne, ponieważ ruchy wody w przednich oponach powodują kołysanie podczas jazdy i hamowania oraz mogą prowadzić do utraty panowania nad pojazdem na zakrętach. Aby ograniczyć te niedogodności, należy bezwzględnie przestrzegać limitu balastu, tj. 75% objętości wody na każdą oponę.
Przed podjęciem decyzji o balastowaniu wodą na długi okres czasu, należy zdać sobie sprawę z następujących niedogodności:
Balastowanie wodą okazuje się naprawdę przydatne podczas pracy w polu, ponieważ pozwala na zrównoważenie obciążeń pomiędzy przednią i tylną częścią ciągnika lub zrównoważenie całego zaczepu.
Technika ta jest także zalecana przy przewożeniu ciężkich narzędzi, ponieważ dzięki napełnieniu opon ciężar ładunku jest równomiernie rozłożony, a wszystkie cztery opony zyskują na przyczepności. Zapewnia to lepszą trakcję i zmniejsza poślizg, co jest bez wątpienia dużą korzyścią.
Jednak, jeśli balastowanie wodą przydaje się podczas pracy, to mimo wszystko przeszkadza przy pozostałych zastosowaniach ciągnika.
Na przykład, podczas jazdy na drodze lub jazdy bez narzędzi balastowanie wodą nie służy niczemu, powodując tylko nadmierne zużywanie paliwa. Każda tona dodatkowego balastu oznacza niepotrzebne zużycie paliwa.
Ciężar własny wody znajdującej się w oponach nieuchronnie prowadzi do kumulowania się dodatkowych kosztów przez cały rok, ponieważ balast jest obecny nawet wtedy, kiedy nie jest potrzebny. Innymi słowy, zbędny ciężar powoduje nadmierne zużywanie energii i paliwa, a więc ostatecznie stratę finansową.
W przeciwieństwie do balastowania metalowymi obciążnikami, którą to czynność można wykonać w kilka minut, jeśli ma się odpowiednie narzędzia (metalowe obciążniki umieszczane z przodu ciągnika są stosunkowo łatwe w użyciu), balastowanie wodą wymaga kilkugodzinnego napełniania.
Czas potrzebny do wybalastowania opon jest zatem znacznie dłuższy niż w przypadku innych metod, ponieważ ich napełnienie zajmuje średnio 2-3 godziny, a opróżnienie około dwóch godzin.
Ponieważ operacja ta jest czasochłonna, z reguły balast wodny zostaje w oponach przez kilka miesięcy.
W oponach wypełnionych wodą powietrze zajmuje tylko 25% objętości wewnętrznej opony i niewielka jego utrata może powodować znaczne wahania ciśnienia. W związku z tym ciśnienie w oponach wymaga ciągłej kontroli.
Poza tym niewielka ilość powietrza, która pozostaje w oponach, ma mniejszą zdolność tłumienia drgań, co negatywnie wpływa na komfort jazdy, zwłaszcza jeśli jeździsz sporo po drogach.
Balast wodny może być również niekompatybilny z systemem TPMS (System Kontroli Ciśnienia Opon), gdy czujniki systemu są umieszczone wewnątrz opony.
Balastowanie wodą wiąże się z pewnymi ograniczeniami w zależności od warunków pogodowych. Napełnienie opony rolniczej płynem wiąże się z ryzykiem jego zamarzania w niskich temperaturach.
Na dużych wysokościach lub w sezonie zimowym, przy temperaturach poniżej 0°C, konieczne jest stosowanie środka zapobiegającego zamarzaniu wody w oponach!
Mieszanka zapobiegająca zamarzaniu, która powinna stanowić około 20% objętości wody wlewanej do opon, w przypadku wycieku lub przebicia dętki może stanowić problem dla hodowców ze względu na ryzyko zanieczyszczenia paszy i otrucia zwierząt.
Ciągnik, jadący drogą bez narzędzia i z wodą w oponach jest narażony na poważne niebezpieczeństwo przy dużej prędkości jazdy.
Przy szybkiej jeździe z wodą w kołach efekt kołysania jest bardzo gwałtowny. Podczas pokonywania zakrętów, poruszające się w oponach masy wody mogą spowodować przechył, destabilizując cały zaczep. W tego rodzaju sytuacjach mamy do czynienia z relatywnie dużym ryzykiem wypadku drogowego.
Jeśli balast wodny jest zbyt duży lub całkowicie zbędny, na przykład podczas jazdy bez narzędzia, niepotrzebnie zwiększy całkowitą wagę zaczepu, powodując konieczność zwiększenia siły udźwigu. Źle dobrany, źle obliczony lub bezużyteczny balast oznacza zatem więcej strat niż korzyści.
Balastowanie wodą jest przydatne do zrównoważenia obciążenia, ale może też zwiększać ubicie gleby. Jeśli ochrona gleby jest dla Ciebie najważniejsza, nie będzie ono najlepszym rozwiązaniem.
Jeśli zdecydujesz się na balastowanie wodą przednich kół w celu zrównoważenia obciążenia między przednią i tylną osią ciągnika, może się okazać, że to nie wystarczy i aby odpowiednio zwiększyć przyczepność opon, konieczny będzie montaż kilku dodatkowych obciążników.
Na wypełnienie opon wodą będziesz potrzebował kilku godzin, nie mogąc z góry wykluczyć konieczności instalacji obciążników, co ostatecznie spowoduje znaczną stratę czasu. Koniecznie oblicz wcześniej wagę potrzebną do wyważenia najczęściej używanego zaczepu, aby nie wykonywać pracy na marne.
Balastowanie wodą jest na pierwszy rzut oka najtańszym rozwiązaniem. Jednak ze względu na nadmierne zużycie paliwa związane z udźwigiem ciężaru własnego płynu przez cały czas, technika ta nie jest najlepszym rozwiązaniem dla zwiększania przyczepności opon podczas pracy wymagającej dużej siły trakcji lub podczas pracy z ciężkimi narzędziami.
Czasami lepiej zainwestować w jakość sprzętu rolniczego, wybierając na przykład opony w technologii IF. Te niskociśnieniowe opony mają bardzo miękkie ściany boczne, które pozwalają na lepsze wyważenie ciężaru jedynie poprzez modulację ciśnienia powietrza i mogą przenosić większe obciążenia, jednocześnie chroniąc glebę.
Ten e-book pomoże Ci określić przyczyny zużycia opon Twojego ciągnika:
Większość osób, które przeczytały nasz artykuł, zainteresowały również następujące artykuły:
